Kolaż poniekąd przyznaje, że w sztuce wszystko już było, pozostaje zatem przetwarzanie i kompilowanie. Czy ta idea stawia artystę pod ścianą i każe mu zmienić zawód lub tkwić w poczuciu niespełnienia? Niezupełnie, rzecz raczej polega na ciągłości sztuki, świadomości poprzednich wieków, znajomości artystycznych prądów i dzieł – nie sposób przed tym uciec, ale to nie znaczy, że niczego już przed nami nie ma. Poza tym w kolażu chodzi też o interpretację, osadzaniu w nowych kontekstach, co przecież jest twórcze i może być oznaką stylu i oryginalności. Zatem bez obaw, twórzmy kolaże!

Co to znaczy?

Nazwa kolaż (collage) wywodzi się z francuskiego coller, czyli sklejać.  Technika polega na łączeniu gotowych elementów i tworzeniu w ten sposób nowej, oryginalnej całości. Dzieło powstaje przez użycie i zestawienie różnych materiałów, np. skrawków gazet (nagłówków tekstów, artykułów, winiet), zdjęć, reprodukcji uznanych dzieł. Technika i pojęcie rozwijało się, artyści dodawali do kolażu swoje autorskie elementy (rysunki, obrazy) lub wręcz tworzyli je na kolażowym tle. Warto zwrócić uwagę na kolaże Picassa, Braque’a czy Miriam Shapiro. Kolaż przybiera różne oblicza, najważniejsze nie zmienia się – wykorzystuje i łączy gotowe elementy.

Jak zrobić kolaż?

Dobrze zacząć od projektu, improwizacja z różnymi technikami w jednym dziele może być ryzykowna i nie do skorygowania – zwłaszcza ze względu na klej. Zatem zróbmy projekt uwzględniający również techniki, jakie chcemy zastosować. Zastanówmy się, jaka faktura nada się do flamastrów, kredek czy akwarel? Czy chcemy nałożyć swe autorskie prace na całość czy malować między naklejonym fragmentami? Zestawmy elementy, które chcemy wkomponować – czy panuje między nimi kolorystyczna harmonia? Czy zachować jednorodną stylistykę czy mieszać motywy, np. florystyczne z geometrycznymi?

Materiał

Podstawą może być płótno, karton, blok do malowania o wysokiej gramaturze, który uniesie kompozycję. Odpowiedni będą Blok do akrylu Happy Color (360 g) lub Blok akwarelowy Happy Color (250 g). Możemy też wykorzystać kolor zawarty w arkuszach barwionych w masie (nie zmienia się przy malowaniu), np. Blok techniczny Giga Kolorowy (220 g), którego format (A2) będzie odpowiedni dla większych kompozycji. 

Potrzebne będzie oczywiście spoiwo. Jeśli ograniczamy się do elementów z papieru wystarczy Klej do papieru PVA. Jeśli łączymy elementy z różnych materiałów, idealny będzie Klej winylowy albo klej All Craft (Happy Color).

Ornamenty

Nie ma kanonicznej formuły kolażu, wszystko zależy od inwencji i umiejętności harmonijnego łączenia elementów. Co oprócz zdjęć i gazet możemy wykorzystać? Opakowania (po czekoladzie), podkładki pod napoje bezalkoholowe, obwódki do kubków jednorazowych, banderole, historyjki z gumy do żucia, stare wydruki komputerowe, widokówki… można wymieniać w nieskończoność. Nie wszystko, co sobie zaprojektujemy jest akurat pod ręką, warto wtedy sięgnąć po papiery dekoracyjne lub bloki z motywami Happy Color. Znajdziemy tu intensywną kolorystykę, efekty brokatu, wzory florystyczne, geometryczne, motywy wiosenne, marynistyczne albo bardzo egzotyczne wzory niczym z perskiego dywanu.

Szymborska 

Osobną inspiracją niech będą listy i pocztówki Wisławy Szymborskiej. To bardzo dowcipne, przemyślane i znaczące kolaże, które nie pełnią tylko roli dekoracyjnej, ale dopowiadają sensy ujęte w słowach albo z nimi dialogują. Połączenie kaligrafowanego tekstu z techniką kolażu daje bardzo wdzięczny efekt. Może to być list, którego nie wysłaliśmy, może wiersz, fragment wybranej prozy? Tekst, który wiele dla nas znaczy i prosi się o wkomponowanie w kolaż, a następnie w ramkę nad łóżkiem.